JAAROVERZICHT 2020

Gezondheid en luchtkwaliteit in de IJmond had ook in 2020 doorlopend de aandacht van de GGD. Het team medische milieukunde kreeg veel vragen van bewoners over luchtverontreiniging en hinder door geur, stof en geluid afkomstig van het Tata steel-terrein. Veel mensen uitten hun zorgen over de invloed op hun gezondheid. De GGD adviseerde gemeenten over gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en over gewenste maatregelen om de gezondheid van bewoners te verbeteren, zoals verminderen van emissies en het bevorderen van een gezonde leefomgeving. Ook werkten we mee aan  RIVM gezondheidsonderzoeken in de IJmond.

De GGD rapportage over het vóórkomen van kanker in de 9 gemeenten van regio Kennemerland over de periode 2004-2018 heeft tot veel aandacht geleid voor gezondheid en luchtkwaliteit in de IJmond. Er bleek namelijk net als in de voorgaande periode opnieuw meer longkanker voor te komen in Beverwijk. Het is aannemelijk dat dit samenhangt met de invloed van leefstijl (roken) en luchtverontreiniging in het verleden door aanwezigheid van de basismetaalindustrie.

Bij de preventie van kanker blijft daarom verbetering van luchtkwaliteit van belang, naast in het algemeen een gezonde leefstijl en gezonde leefomgeving.

Vanaf het begin van de coronapandemie was er een enorme behoefte aan informatie. Daarom hebben we de capaciteit en bereikbaarheid van ons callcenter flink uitgebreid en heet het callcenter nu Klant Contact Centrum (KCC). Het KCC voorziet inwoners van juiste en gefundeerde informatie over het virus en de ziekte en biedt een luisterend oor en psychosociale ondersteuning.

Hoewel veel informatie terug te vinden was op de websites van het RIVM en de Rijksoverheid en onze eigen GGD website, hebben veel mensen er behoefte aan om juist die ene vraag te stellen die voor hen actueel is, in hún situatie. Daarvoor bellen ze hun lokale GGD; dicht bij huis.

De eerste persoon met het virus in onze regio lijkt alweer lang geleden. In februari 2020 begon de corona communicatietrein te rollen. De gebeurtenissen volgden elkaar daarna zo snel op, dat we ons reguliere communicatieteam moesten uitbreiden met een apart communicatieteam corona. Drie  extra medewerkers waren nodig om iedereen van informatie te voorzien en alle informatie te monitoren.

Volhouden
In mei lieten we in een kort filmpje zien wie er allemaal meewerken aan het bestrijden van de crisis en hoe we omgaan met de maatregelen. ‘Wij houden vol, jij ook?’ Was het motto van deze video. Niet wetende dat we er nog lang niet zouden zijn.

Oververhit
In de zomer zorgen vakantievluchten van en naar Schiphol voor een enorme organisatorische impact op de gehele GGD. Entryscreening, vlucht- en contactonderzoek (VCO) en de opening van de teststraat op Schiphol zorgen dat de telefoons van onze perswoordvoerders roodgloeiend staan. Elke dag bellen journalisten; van interviewaanvragen voor artsen of voor de directeur, tot vragen over het aantal afgenomen testen per dag.

Voorlichting op school
GGD Kennemerland startte in november met voorlichting op middelbare scholen om met leerlingen in gesprek te gaan en hen bewuster te laten zijn van coronaproof gedrag. Twee jonge medewerkers  Bron- en Contactonderzoek, stonden in november en december meerdere malen voor de klas om met leerlingen de impact van de coronapandemie op hun leven te bespreken. Door te bespreken wat bijvoorbeeld quarantaine en isolatie inhoudt en waarom ook jongeren zich aan bepaalde maatregelen moeten houden, willen we meer begrip creëren onder jongeren en de kans op besmetting in deze doelgroep verminderen. Ook deze actie leidde tot media aandacht.

Website en social media
Ondertussen is het bijhouden van nieuws over het virus op onze GGD en VRK website en social media een proces zonder pauze. Op www.ggdkennemerland.nl/coronavirus vind je actuele informatie en ook zijn zowel Facebook, als LinkedIn, Twitter en Instagram vertrouwde kanalen voor veel inwoners om informatie te halen en vragen te stellen. Volg jij ons al?

Veiligheidsregio Kennemerland

GGD Kennemerland

ZSM betekent Zorgvuldig, Snel en op Maat. In ZSM Noord-Holland leveren 3 Veilig Thuis regio’s informatie aan justitie en helpen zo de officier om tot een goede afronding van de zaak te komen. We werken met partners samen aan interventies die voor andere gezinsleden nodig zijn of helpen om de veiligheid in het gezin terug te brengen. We zijn  een vaste en gewaardeerde partner. In eerste instantie was onze rol vooral het leveren van informatie over bij ons bekende gezinnen. Inmiddels brengen wij onze expertise in op het gebied van huiselijk geweld. Zo wordt huiselijk geweld of kindermishandeling eerder herkend in zaken die op het eerste oog ergens anders over lijken te gaan.

Binnen Veilig Thuis staan de medewerkers van de crisisdienst 24/7, alle dagen van het jaar paraat om gezinnen te helpen waar sprake is van een acuut onveilige situatie, als gevolg van huiselijk geweld of kindermishandeling. We bekijken en bepalen met het gezin wat er nodig is om de directe veiligheid binnen het gezin of tussen 2 gezinsleden weer te verbeteren. En daarbij nemen we ook de (zorg)professionals uit de directe omgeving van het gezin mee. We staan met hen in contact en adviseren politie, artsen, leerkrachten en andere professioneel betrokkenen.
Een voorbeeld: een kind vertelt de leerkracht dat het geslagen is door één van de ouders en eigenlijk niet meer naar huis durft. Bij deze moeilijke situatie heb je te maken met een kind met loyaliteit naar de ouders. Een school die geconfronteerd wordt met een (hopelijk) niet alledaagse situatie. En ouders die geconfronteerd gaan worden met de uitspraken van hun kind en de gevolgen van die uitspraken.

De crisisdienst zal zich in deze situatie allereerst richten op de veiligheid van het kind, we begeleiden en adviseren de school in de te nemen stappen en de gesprekken met ouders. Alles is erop gericht om de directe veiligheid te creëren of te herstellen.

Geweld achter de voordeur is niet acceptabel. Het advies- en meldpunt Veilig Thuis Kennemerland doet er alles aan om huiselijk geweld en kindermishandeling te voorkomen en te stoppen.

Wij komen in beeld als er zorgen zijn over de ontwikkeling van kinderen en bij zorg over de veiligheid van gezinnen. Daarbij hanteren we geen leeftijdsgrens; wij zijn er voor 0 tot 100+ jarigen. Veilig Thuis heeft een sleutelpositie als het gaat om onveilige thuissituaties in de regio. Daarbij kan het gaan om gezinnen met kinderen, partnergeweld en ouderenmishandeling. Bij melding van acute of structurele onveiligheid ondernemen we actie, doen we onderzoek en stellen voorwaarden, waarna wij overdragen naar passende zorg. Wij monitoren of gezinnen veilig(er) worden. Veilig Thuis Kennemerland is per 1 januari 2020 onderdeel van Veiligheidsregio Kennemerland (VRK).

In 2019 begonnen we met ‘Samen Koers Realiseren’. 70% van alle VRK teams (ruim 300 medewerkers) dacht na over de VRK Koers van de toekomst en wat dat betekent voor het dagelijkse werk. 2020 zou in het teken staan van het motto ‘Durf Doe Groei’. Dit motto moest ons helpen om de ‘koers’ in praktijk te brengen. Toen kwam de coronapandemie en werd het motto Durf Doe Groei ineens echt de praktijk van alledag!

De coronapandemie was en is een uitdaging op veel manieren, het heeft ons zeker uitgedaagd om de VRK Koers echt in praktijk te brengen. Veel medewerkers hebben heel ander werk gedaan, Zijn nieuwe waardevolle samenwerkingen aangegaan of hebben andere collega’s leren kennen. Sommige zijn naar voren gestapt en zijn gegroeid in een andere discipline of team en medewerkers spraken zich meer uit. Daarmee is Samen Koers Realiseren en het motto Durf Doe Groei in 2020 ook echt in praktijk gebracht. Een ontwikkeling waar alle medewerkers van de VRK trots op kunnen zijn.

Uitgangspunt van de VRK Koers 2019-2024
We groeien naar een expertisecentrum waarin gezondheid en veiligheid zijn gebundeld. We zijn trots op ons werk en dat laten we zien. Om ons werk nog beter uit te kunnen voeren, vergroten we de samenwerking binnen en buiten de VRK en we nemen zelf regie en verantwoordelijkheid in deze ontwikkelingen.

Veilig Thuis Kennemerland is verantwoordelijk voor de gang van zaken van het bovenregionale Centrum voor Seksueel Geweld (CSG). Slachtoffers van Seksueel Geweld kunnen een melding doen of adviezen vragen bij het CSG. Zij kunnen hun verhaal doen en worden ondersteund bij de noodzakelijke of gewenste vervolgstappen richting gezondheid of justitie.

Veilig Thuis heeft dit jaar 96 meldingen gekregen van seksueel geweld en 230 adviezen gegeven over vragen in verband met seksueel geweld.

Het is niet voor iedereen gemakkelijk om telefonisch contact te zoeken met Veilig Thuis wanneer spanningen oplopen in huis. Dit kan tot onveilige situaties binnen een gezin leiden. Vooral in een periode waarin we allemaal veel thuiswerken en zelfs kinderen thuis onderwijs geven is dat het geval.

Daarom zijn we op onze website ook via een chatfunctie bereikbaar. We merken dat bezoekers van onze site het erg prettig vinden om op deze manier contact te kunnen leggen met ons. We bereiken met de chatfunctie meer jongeren en mensen die het spannend vinden om te bellen of niet kunnen bellen omdat gezinsleden het kunnen horen.

Op woensdag 9 december komt om 14.35 uur bij de Koninklijke Marechaussee een melding binnen dat er een briefje is gevonden bij een autoverhuurbedrijf op Schiphol, waarop staat dat een explosie zal plaatsvinden op een KLM-vlucht van Amsterdam naar Stockholm. Dit toestel stond aan de gate met veel passagiers aan boord.

De meldkamer schaalde om 14.50 uur op naar GRIP 2. Dat betekent dat er een crisisteam naar de plek van het incident gaat en een crisisteam naar het regionaal crisiscentrum op de Koningin Maxima Kazerne. Het crisisteam houdt zich bezig met het effect en de gevolgen van de mogelijke aanwezigheid van een bom. Om 15.45 uur zijn alle passagiers uit het vliegtuig. Na onderzoek geeft de Koninklijke Marechaussee om 17.00 uur  het sein veilig. Het bleek een valse melding.
We kijken terug op een goede inzet van de verschillende diensten.

Op 27 januari 2020 werd het coronavirus tot een A-ziekte benoemd. A-ziekten zijn infectieziektes waarbij de arts direct meldplicht aan GGD heeft als er een diagnose is gesteld. Hiermee werd de voorzitter van de Veiligheidsregio Kennemerland (VRK) verantwoordelijk voor de bestrijding van het virus binnen de negen inliggende gemeenten. Op 1 februari 2020 vindt de eerste bemonstering plaats van een reiziger op Schiphol en halverwege februari worden gerepatrieerde opvarenden van het cruiseschip Westerdam door de GGD begeleid. Vanaf dat ogenblik is er een crisisteam vanuit de Veiligheidsregio samengesteld. Dit crisisteam komt driemaal per week (digitaal) bijeen en bestaat uit verschillende diensten zoals politie, crisiscommunicatie, bevolkingszorg en defensie. Op 12 maart schalen alle Veiligheidsregio’s in Nederland op naar het op één na hoogste crisisniveau (GRIP 4). Binnen een voortdurend veranderende situatie volgen de maatregelen elkaar snel op. Een goede afstemming en informatiedeling met regionaal en landelijk betrokken partners is essentieel, zeker gezien de omvang en duur van deze crisis. Het crisisteam houdt zich bezig met, en houdt regie op uiteenlopende zaken die te maken hebben met de gevolgen van de coronapandemie. Denk bijvoorbeeld aan afstemming over crisiscommunicatie, preventie en handhaving van illegale feesten en de continuïteit van de hulpverleningsdiensten.

Ondersteuning bij andere onderdelen van de organisatie
Door de hele VRK organisatie werden medewerkers ingezet bij de bestrijding van de gevolgen van de coronapandemie. Ook collega’s van het Veiligheidsbureau werden ingezet bij andere onderdelen van de VRK. We leverden onder meer versterking aan het callcenter, de XL teststraat Schiphol, Bron- en contactonderzoek en het Crisisteam.

Vanaf februari heeft GHOR Kennemerland (Geneeskundige HulpverleningsOrganisatie in de Regio) veel gedaan om de GGD en Veiligheidsregio voor te bereiden en te ondersteunen bij de coronapandemie. Daarbij maakte de GHOR optimaal gebruik van haar interne en externe netwerk in zowel de acute als de niet-acute zorgsector in de regio.

In de eerste maanden van 2020 optimaliseerden we het delen van informatie met zorg- en veiligheidspartners. Eind januari hadden we de eerste contacten over het ‘nieuwe virus’ met Schipholpartijen. Deze gingen vooral over mogelijke besmettingsrisico’s en hygiënemaatregelen. Later werd een draaiboek ‘Entry screening’ opgesteld, waarbij medewerkers van de VRK binnenkomende vliegtuigen opvangen, informatie verstrekken en doorverwijzen.

Intensieve afstemming vond plaats met partners uit de acute zorg zoals de Regionale Ambulance Voorziening (RAV) Kennemerland, de ziekenhuizen, huisartsenkoepels en de Meldkamer Ambulancezorg. Ook de contacten met het netwerk van de niet-acute zorg zoals de verpleeg- en verzorgingshuizen, thuiszorg en gehandicaptenzorg werden steeds frequenter. Daarnaast leverde de GHOR een bijdrage aan de GGD isolatie- en quarantaine-opvang in Bennebroek.

Inzet tijdens de eerste golf
Tijdens de eerste corona-golf hielpen GHOR-medewerkers de niet-acute zorginstellingen zoals verzorgingstehuizen en thuiszorg, bij het verkrijgen van de -toen schaarse- persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) zoals handschoenen, mondmaskers e.d. voor medewerkers. Ons speciaal opgerichte PBM-team was en is het eerste aanspreekpunt voor zorgmedewerkers met vragen over hoe zij aan PBM moeten komen, welke zij moeten gebruiken en hoe de verdeling verloopt. Het PBM-team inventariseerde dagelijks wat de beschikbare voorraden en de te verwachten vraag is zodat de regio in overleg met het LCH (Landelijk Consortium Hulpmiddelen) k0n bepalen wat er centraal moest worden ingekocht. Daarnaast filtert het PBM-team uit alle informatie die er binnenkomt de relevante informatie voor de GHOR, GGD en partners binnen de acute en niet acute zorg. Het gaat  dan onder meer over de capaciteit en beschikbaarheid van ziekenhuis- en verpleeghuisbedden en knelpunten op het gebied van de beschikbaarheid van persoonlijke beschermingsmiddelen.

Afstemming met andere hulpverleningsdiensten
De GHOR maakt onderdeel uit van de crisisorganisatie van de VRK. Medio maart is door de VRK de zogenaamde GRIP 4 crisisfase ingesteld. Dit betekent dat de verschillende hulpdiensten en gemeenten van de regio onder leiding van de voorzitter Veiligheidsregio, de crisisbeheersing aansturen en afstemmen. De GHOR vertegenwoordigt hierin de zorgpartijen uit de regio. Het delen van informatie en afstemmen over de effecten van corona op de zorgsector en het functioneren van hulpdiensten was de voornaamste taak van de GHOR.

De tweede golf
Met de komst van de tweede lange golf is het GHOR-team anders georganiseerd. Er is een projectteam, dat in opdracht van het Hoofd GHOR praktische en niet-acute corona-gerelateerde vragen afhandelt. Daarnaast is het projectteam verantwoordelijk voor ketenregie en het delen van informatie binnen de geneeskundige hulpverlening en zorgpartners. Ook is het team nog steeds aanspreekpunt voor knelpunten rondom Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM).

Voorzitter Alice Cheung (2^e v.l.) van de regionale afdeling Landelijke Federatie van Chinese Vrouwenverenigingen, schonk voorjaar 2020 duizenden toen zeer schaarse Persoonlijke Beschermingsmiddelen.

Het testbeleid is in de loop van de crisis meerdere keren landelijk gewijzigd. Omdat er schaarste aan testcapaciteit bestond, kon de eerste periode slechts een selectieve groep getest worden. Gelijk met het versoepelen van de landelijke maatregelen, kreeg ook Kennemerland gelegenheid de testcapaciteit uit te breiden. Vooruitlopend op landelijk beleid zijn we op 7 april 2020 in Kennemerland gestart met een eerste teststraat waar zorgpersoneel met klachten met voorrang werden getest. Met de heropening van de scholen en kinderdagverblijven werd de teststraat op 6 mei 2020 ook opengesteld voor personeel uit deze sectoren. De teststraat werd opgezet en uitgevoerd met logistieke ondersteuning van Brandweer Kennemerland.

Vanaf 1 juni werd het landelijk voor iedereen met klachten mogelijk zich te laten testen. Voor Kennemerland in de teststraat in Haarlem of in een mobiele ‘testbus’, die in bijzondere medische gevallen ook ingezet werd voor thuistesten of bij speciale locaties. In de maand juni lag het aantal geteste mensen nog ruim onder de prognose. Eind juli was sprake van een trendbreuk; steeds meer mensen lieten zich testen. GGD Kennemerland verruimde de openingstijden in de teststraat in Haarlem en startte voorbereiding voor een tweede teststraat, waarbij werd gekozen voor een locatie in Vijfhuizen. De toename aan vraag naar testen ging in augustus niet gelijk op met het landelijk opschalen van de capaciteiten bij de laboratoria. Dat betekende wachttijden voor een testafspraak en soms ongewenst lang wachten op de uitslag.

In september is, met ondersteuning van het Rode Kruis, de teststraat in Vijfhuizen (Expo) geopend. Landelijk kwam meer laboratorium capaciteit beschikbaar, waardoor GGD’en de testcapaciteit verder konden opschalen en wachttijden niet meer aan de orde waren. De teststraat in Vijfhuizen groeide in capaciteit en landelijk werden XL-testlocaties ingericht, ook voor sneltesten. Veiligheidsregio Kennemerland heeft sinds 1 december 2020 een XL-teststraat op Amsterdam Airport Schiphol.

 Aantal testen door GGD Kennemerland
In onderstaande grafieken wordt het aantal testen weergegeven dat door GGD Kennemerland is afgenomen in de periode 27 mei t/m 31 december 2020. Vanaf 1 juni is grootschalig getest. De testen op testlocatie Schiphol centrum (die zomer 2020 actief was) zijn apart weergegeven. In totaal zijn er in de regio Kennemerland 220.302 testen afgenomen (inclusief Schiphol).

Ondanks de coronacrisis voeren we het Rijksvaccinatieprogramma jeugd met enige aanpassing, volledig uit.

De maternale kinkhoestvaccinatie; de zogenaamde 22-wekenprik voor zwangere vrouwen, is in december 2019 opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma en is in 2020 verder geïmplementeerd. Aanstaande moeders kunnen, door zich tijdens de zwangerschap al te laten vaccineren tegen kinkhoest, zorgen dat hun baby vanaf de geboorte beschermd is tegen deze infectieziekte.

Vanwege een stijging in het aantal patiënten met meningokokken, is besloten om naast baby’s ook 14-jarigen te vaccineren tegen deze infectieziekte. In plaats van tijdens een groepsvaccinatie hebben we in 2020 de jongeren op verschillende GGD locaties uitgenodigd en gevaccineerd.

De landelijke vaccinatiegraad (gebaseerd op cijfers van 2019, gepubliceerd door RIVM) laat sinds 5 jaar weer een lichte stijging zien. De vaccinatiegraad onder zuigelingen in Haarlemmermeer is 92% en ligt in lijn met het landelijk gemiddelde (93%). De vaccinatiegraad onder schoolgaande kinderen in Kennemerland (ruim 90%) is gelijk aan het landelijke gemiddelde.

Dit jaar zijn gemeenten in de regio via Meldpunt Zorg en Overlast aangesloten op het landelijk Meldpunt Zorgwekkend Gedrag. Er is gekozen voor het Meldpunt Zorg en Overlast van GGD Kennemerland omdat dit aansluit op de doelstelling van het landelijke Meldpunt en wij bekend zijn met dit soort meldingen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan mensen die verward gedrag vertonen, niet (meer) voor zichzelf kunnen zorgen, in een vervuild huis wonen of veel problemen hebben en dreigen af te glijden. Zowel inwoners als professionals kunnen contact opnemen met het Meldpunt Zorg en Overlast.

Hoe werkt het?
De melder belt (gratis) naar 0800-1205; toetst de postcode in van de persoon waar de melding over gaat en wordt vervolgens doorverbonden naar het regionale Meldpunt Zorg en Overlast. De bereikbaarheid van het Meldpunt Zorg en Overlast Kennemerland is op ma t/m wo 9.00-17.00 uur en op do t/m zo 9.00-22.00 uur. Buiten deze openingstijden kan de melder de voicemail inspreken of op werkdagen tot 21.00 uur doorverbonden worden met Mind Korrelatie.

Twee dagen voor de kerst kreeg team Vangnet en Advies via de ambulancedienst een melding vanwege zorgen om een gezin. We gingen op huisbezoek.

Het bleek te gaan om een lichamelijk erg zieke cliënte met jonge kinderen, voor wie ze maar met moeite kon zorgen en drie jaar geleden hun vader hadden verloren. Het gezin heeft geen netwerk om op terug te vallen. Het lukte cliënte niet om zelf boodschappen te doen en te koken. Ze was afhankelijk van de voedselbank en haar geld was zo vlak voor de kerstdagen echt op. Wat moest ze doen?

We hebben via ons eigen netwerk contact gezocht met iemand die in de buurt woont en gevraagd of ze iets kon betekenen voor deze mevrouw. Daar werd heel positief op gereageerd. Via facebook werd een berichtje op de buurtsite geplaatst. Er kwamen meteen veel aanmeldingen binnen van betrokken buren die graag een maaltijd voor dit gezin wilden maken. Er is een rooster gemaakt en het gezin is tot en met 4 januari voorzien van maaltijden die door betrokken buurtbewoners waren gemaakt en afgeleverd. Los van de maaltijden, werden er ook kerstpakketten en cadeaus voor moeder en de kinderen afgeleverd.

Zo heeft dit gezin, ondanks de moeilijke situatie, toch lekker kunnen eten, kunnen genieten van de cadeaus en de warmte en medemenselijkheid ervaren van hun buurtbewoners. De reguliere zorg is inmiddels opgestart bij dit gezin.

Op 1 januari 2021 telde de Regio Kennemerland 50 Gezonde Scholen. De scholen hebben samen 72 themacertificaten. (voorbeelden van thema’s zijn; voeding, welbevinden, relaties en seksualiteit en meer). Ten minste één themacertificaat is nodig om het vignet Gezonde School te halen.

De Gezonde School aanpak draagt bij aan de gezondheid, het welbevinden en de schoolprestaties van leerlingen en studenten. Het biedt scholen handvatten om structureel en planmatig de gezondheid te bevorderen. Wij ondersteunen scholen hierbij en streven ernaar om zoveel mogelijk scholen kennis te laten maken met de Gezonde School aanpak en ermee gaan werken.

 Contact door kinderkrant en nieuwsbrieven
Dit jaar liep ook voor de Gezonde School aanpak anders. We hebben bijvoorbeeld door de maatregelen tegen het coronavirus geen masterclasses aan docenten kunnen geven.

Om toch kinderen en docenten te bereiken werkten we samen met de Haarlemse kinderkrant Jong023. Er zijn twee pagina’s ontworpen over kinderen en gezonde voeding. Daarin vertelden ook kinderen van een Gezonde School wat hun eetgewoontes zijn. Deze oktober editie is bezorgd bij 54 basisscholen in Haarlem, het Stadhuis en Bibliotheken.
Door regelmatig nieuwsbrieven naar alle scholen in de regio te sturen informeerden we hen over ontwikkelingen op het gebied van de Gezonde School aanpak. Hierin werden onder andere subsidies aangekondigd, speciale dagen of weken uitgelicht en hoogtepunten gedeeld.

GGD Kennemerland werkt mee aan het Facebook platform ‘Gezond in Nederland’. Via 3 facebook pagina’s geven we samen met ‘sleutelpersonen’, informatie over de Nederlandse gezondheidszorg aan migranten en statushouders. De pagina’s heten ‘Syriërs gezond’, ‘Eritreeërs gezond’ en ‘Farsi gezond’. Deze wijze van voorlichting is nodig omdat nieuwkomers moeilijk in contact komen met zorgverleners in Nederland. Via deze pagina’s krijgen zij informatie over lichamelijke en geestelijke gezondheid.

Impact van corona
De angst en onzekerheid door het coronavirus kan een grote impact hebben op statushouders. Het gevaar van het virus brengt bij veel vluchtelingen het gevoel van vroeger naar boven. Dit uit zich in piekeren, slecht slapen, angstige dromen over eerdere ervaringen. Dit noemen we post-traumatische stressklachten. Het continue gevoel van onrust en dreiging. Wat het extra lastig maakt is de onzichtbaarheid van deze dreiging. Het virus is niet te zien en vluchtelingen kunnen voor dit gevoel van dreiging extra vatbaar zijn. Op de facebookpagina’s maken we deze angstgevoelens bespreekbaar. We doen dit met de inzet van ‘sleutelpersonen’. Dit zijn mensen die in het verleden ook als vluchteling naar Nederland zijn gekomen. Zij kwamen uit dezelfde situatie, spreken dezelfde taal als de nieuwkomers en hebben hetzelfde meegemaakt wat nieuwkomers nu in Nederland meemaken. Zij vormen een belangrijke schakel tussen de huidige nieuwkomers en de Nederlandse (zorg) organisaties.

We geven informatie in eigen taal en in het Nederlands. De waardering is groot, dat blijkt uit de groei van het aantal leden van de pagina’s. Het jaar 2020 werd afgesloten met een landelijk ledenaantal van in totaal ruim 32.000 mensen.

Meer informatie vind je op de website Gezond in Nederland en op de facebook pagina’s; Eritreeërs gezond, Syriërs gezond en Farsy gezond.

Najaar 2020 zijn ruim 18.600 vragenlijsten ingevuld door volwassenen en ouderen.

De Gezondheidsmeter wordt ook wel Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen genoemd. Sinds 2012 voeren alle GGD’en in Nederland dit onderzoek tegelijkertijd uit. De GGD’en werken daarbij samen met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Door de samenwerking geeft het onderzoek inzicht in de gezondheidssituatie op lokaal, regionaal en landelijk niveau. Dit maakt het mogelijk om de situatie in regio Kennemerland te vergelijken met die in andere regio’s en heel Nederland.

Op basis van de resultaten kunnen gemeenten en GGD’en kijken wat nodig is om de gezondheid en het welzijn van inwoners te verbeteren. Zoals activiteiten om bewegen te stimuleren of om eenzaamheid tegen te gaan. De resultaten van het onderzoek worden aan het einde van de zomer van 2021 bekend gemaakt via de Gezondheidsatlas van GGD Kennemerland.

Dit jaar publiceerden we de resultaten van de Gezondheidsmonitor Jeugd 2019, een onderzoek naar de gezondheidssituatie van leerlingen in de 2^e en 4^e klas van het voortgezet onderwijs. In het najaar van 2019 hebben ruim 7.400 leerlingen, wonend in Kennemerland, een vragenlijst ingevuld over hun gezondheid, welbevinden en leefstijl. Het onderzoek vindt elke 4 jaar plaats en is uitgevoerd door alle GGD’en in Nederland, samen met het RIVM. Naast de landelijke thema’s heeft GGD Kennemerland een aantal extra thema’s toegevoegd, zoals prestatiedruk en eenzaamheid.

De resultaten van de Gezondheidsmonitor Jeugd vormen een van de informatiebronnen voor het gezondheidsbeleid in de 9 gemeenten van GGD-regio Kennemerland. Gemeenten en GGD gaan samen bespreken welke uitkomsten nadere aandacht nodig hebben en/of zich lenen voor een preventieve aanpak.

Enkele belangrijke uitkomsten
Het alcoholgebruik onder de leerlingen in Kennemerland is duidelijke gedaald de afgelopen 10 jaar, al gaat de daling de laatste jaren niet meer hard. In 2009 dronk 44% van alle leerlingen in de maand vóór het onderzoek alcohol, in 2019 was dat 26%.

Pesten op school is de afgelopen 10 jaar gehalveerd. Pesten via internet is niet veranderd sinds 2013, toen het onderwerp voor het eerst is nagevraagd: 5% van de leerlingen is recent gepest via internet.
In Kennemerland voelen veel scholieren zich vaak gestrest (51%), dit is boven het landelijk gemiddelde. Leerlingen ervaren het vaakst stress door school of huiswerk. Van de leerlingen die stress ervaren, zegt ruim de helft dat de stress van invloed is op de lichamelijke of geestelijke gezondheid.

De rapportages van de Gezondheidsmonitor Jeugd vind je in de Gezondheidsatlas van GGD Kennemerland.

Door de (tijdelijke) sluiting van de kinderopvang, de hygiëne- en thuiswerkmaatregelen als gevolg van de corona-pandemie en de ondersteunende werkzaamheden van de toezichthouders kinderopvang op allerlei corona-activiteiten zag het toezicht kinderopvang er in 2020 anders uit dan in voorgaande jaren.

Vinger aan de pols gesprekken
Bij de door de kinderopvang georganiseerde noodopvang, hebben we ruim 300 ‘vinger aan de pols gesprekken’ gehouden. Bij deze online of telefonische gesprekken is besproken hoe de noodopvang georganiseerd was en hoe de benodigde hygiënemaatregelen konden worden toegepast. Ook was er speciale aandacht voor kwetsbare kinderen die in deze periode tijdelijk uit beeld waren. Ons beeld was dat de noodopvang over het algemeen goed georganiseerd was.

Bij het weer opengaan van de kinderopvang zijn de vinger aan de pols gesprekken gecontinueerd en zijn ook onderzoeken voor registratie bij nieuw te openen locaties uitgevoerd. Op het moment dat de inzet voor corona werd overgenomen door nieuwe collega’s hebben de toezichthouders hun toezichtstaak weer hervat. Prioriteit hadden inspecties voor locaties met een hoger risicoprofiel en het uitvoeren van steekproeven bij gastouders.

GGD Kennemerland houdt toezicht op de kwaliteit van dagopvang (kinderdagverblijven 0-4 jaar en peuteropvang 2-4 jaar), buitenschoolse opvang, voorzieningen voor gastouderopvang en gastouderbureaus. Door onderzoek wordt gekeken of er wordt voldaan aan landelijke kwaliteitseisen voor de kinderopvang.

Het doel van contactonderzoek is om contacten van een COVID-19-patiënt te identificeren, hen te informeren en hen te wijzen op maatregelen om verdere verspreiding te voorkomen. GGD Kennemerland volgde hierbij steeds het beleid van het RIVM.

Begin juli was de situatie beheersbaar en kon het bron- en contactonderzoek (BCO) volledig worden uitgevoerd. Dat wil zeggen dat alle contacten persoonlijk konden worden benaderd. Na half augustus groeide het aantal besmettingen en werd het werk voor het BCO lastiger, het werd snel drukker en niet iedereen die benaderd werd wilde meewerken aan het bron- en contactonderzoek.

In augustus waren er in onze regio circa 20 meldingen per dag. Begin oktober zat dit aantal op 150-200 per dag en eind oktober op 300 meldingen per dag. Dat aantal is in november weer gedaald, om vervolgens weer te stijgen. Net als andere GGD’en gingen we bij sterk oplopende aantallen meldingen, tijdelijk over naar risico gestuurd bron- en contactonderzoek, waarbij geïnfecteerde patiënten deels ook zelf hun contacten moesten informeren over de situatie.

Aantal vastgestelde COVID-19 gevallen onder inwoners GGD-regio Kennemerland
Het werkelijke aantal patiënten ligt hoger dan in de grafiek vermeld, omdat niet iedereen met mogelijke besmetting wordt getest.

Corona en vliegtuigcontactonderzoek (VCO)
Binnen onze GGD regio ligt luchthaven Schiphol. Daarom doet GGD Kennemerland ook vliegtuigcontactonderzoek (VCO). In geval van een positieve testuitslag bij iemand die in de besmettelijke periode heeft gevlogen, worden andere passagiers geïnformeerd over het risico dat zij mogelijk gelopen hebben. Na de eerste lock-down is dit -met het toenemen van het internationale vliegverkeer- in juli gestart. Vanaf november doen we deze taak voor alle Nederlandse luchthavens omdat GGD Kennemerland zowel qua capaciteit en expertise toegerust is om deze bijzondere taak goed uit te voeren voor alle regio’s.

Tijdens de coronapandemie is de grootste uitdaging van Veilig Thuis om in contact te blijven met kwetsbare mensen. Het vraagt veel flexibiliteit en creativiteit van medewerkers en van gezinnen. Tijdens de coronacrisis is het juist belangrijk om in verbinding te staan met gezinnen, echt contact te maken en de juiste hulp te bieden. We zetten nieuwe manieren in, zoals chatten tot laat in de avond, voorlichting op scholen, samenwerken met wijkteams, politie en andere partners. We doen regelmatig samen met partners huisbezoeken en maken gebruik van elkaars expertise. Ook tijdens corona gaat ons werk gewoon door. Als het kan hebben we contact met gezinnen via beeldbellen, als het nodig is gaan we op huisbezoek.

In 2020 hebben we installaties aan het pand Zijlweg duurzamer gemaakt en verbeteringen aangebracht aan pompen en installaties van  Brandweerkazerne Hoofddorp.

Er is een plan van aanpak opgesteld door een groep enthousiaste en duurzame medewerkers; verenigd in de projectgroep Duurzaamheid VRK. Na een brede inventarisatie van acties die de organisatie duurzamer moet maken, is een plan van aanpak opgesteld. In december hebben directie en het bestuur van de VRK dit plan goedgekeurd.

Dit geeft groen licht aan de volgende duurzame verbeteringen:

• Vervanging verlichting door LED-verlichting in alle gebouwen van de VRK
• Plaatsen van aanwezigheidsdetectie in veel panden en kantoorruimtes
• Het isoleren van leidingen en verder inregelen van klimaatinstallaties
• Het aanbrengen van ‘witte dak coating’ op een aantal Brandweerkazernes

Begin 2021 buigt de projectgroep Duurzaamheid zich over een bestedingsplan voor 2021. Gedacht wordt aan biodiversiteit op VRK-locaties (bijvoorbeeld de aanleg van insecten vriendelijke beplanting) en aanschaf van een aantal e-dienstfietsen om gebruik van dienstauto’s te verminderen.

In het begin van de coronapandemie gebeurde de bestrijding ervan met eigen medewerkers van de VRK. Veel medewerkers werden op eigen verzoek ingezet bij de ondersteuning van het team Infectieziektebestrijding (IZB). Al snel werden de werkzaamheden zo uitgebreid dat we ook buiten de organisatie mensen met een medische achtergrond moesten werven.

Van juli  t/m december zijn 17 groepen met in totaal 155 medewerkers (49 mannen, 106 vrouwen) ingestroomd voor het testen en voor bron en contact onderzoek (BCO).

Ook het callcenter, waar veel eigen collega’s, al dan niet naast hun eigen werk, ingezet werden, is verder uitgebreid met nieuwe mensen en uitgegroeid tot een Klant Contact Centrum (KCC). Naast 14 medewerkers van de VRK die hier werkzaam zijn, hebben we hiervoor 14 medewerkers extra aangetrokken. Het testen, BCO en bemensen van het KCC gebeurt 7 dagen per week.

Het coronavirus had een grote invloed op het opleidings- en trainingsprogramma van de Veiligheidsregio in 2020.

Maart 2020; intelligente lockdown
In maart werden we geconfronteerd met de intelligente lockdown. Aangezien partners als de GHOR, bevolkingszorg en crisiscommunicatie, volledig opgeslokt werden door de bestrijding van het coronavirus, bleek het in eerste instantie niet mogelijk om het geplande oefenprogramma door te laten gaan. Gevolg daarvan was dat een groot deel van de oefeningen en trainingen vanaf half maart tot de zomervakantie zijn geannuleerd. Om toch te garanderen dat collega’s kunnen blijven instromen in functies in onze crisisorganisatie, hebben we onze basiscursus crisisbeheersing digitaal laten doorgaan. Ook heeft het Veiligheidsbureau een aantal extra activiteiten ingepland, zoals informatiebijeenkomsten over het coronavirus voor het betrokken crisisteam en webinars over de scenario’s in de zomermaanden voor locoburgemeesters.

Najaar 2020; aangepast programma
Aangezien meerdere crisispartners in het najaar nog steeds zeer druk waren met de coronacrisis, hebben we besloten het programma voor het najaar aan te passen. We organiseerden twee bijeenkomsten, waarbij werd teruggekeken op de eerste golf; ervaringen werden gedeeld en lessen geleerd. In de Expohal organiseerden we een serie trainingen. Op veilige afstand voor de deelnemers werd een incident nagebootst en kon er toch geoefend worden. Toen ook dat te risicovol werd hebben we alle teamtrainingen digitaal gedaan met behulp van MS Teams.

Ervaring opdoen met digitaal leren en virtueel trainen
Naast de enorme uitdagingen die het coronavirus met zich meebrengt, leidt de situatie ook tot positieve ontwikkelingen. De belangrijkste is dat veel ervaring is opgedaan met digitale kennisoverdracht en virtueel trainen. Dat is ook in de toekomst zeker bruikbaar.

Het Veiligheidsbureau Kennemerland draagt ook bij aan de voorbereiding van grote evenementen of gebeurtenissen. In 2020 zijn een aantal grote evenementen niet door gegaan vanwege corona. Denk aan evenementen zoals de Formule 1 in Zandvoort en Sail Amsterdam. Andere belangrijke zaken gingen wel door. Zoals de voorbereiding op de Brexit. De haven van IJmuiden ligt in onze regio en alle goederen en passagiers die daar binnenkomen worden vanaf 1 januari 2021 gecontroleerd. Het Veiligheidsbureau van de VRK kijkt naar de mogelijke risico’s en de gevolgen hiervan voor de regio.

Ook bij de voorbereiding voor het veilig verlopen van de jaarwisseling heeft het Veiligheidsbureau een belangrijke rol gespeeld. Met het vuurwerkverbod en de geldende corona maatregelen beloofde het een andere jaarwisseling te worden dan normaal. Om op alles voorbereid te zijn hebben we samen met hulpverleningspartners zoals brandweer, politie en geneeskundige diensten, verschillende scenario’s uitgewerkt. Deze zijn ook afgestemd met de omliggende veiligheidsregio’s. Gelukkig kijken we terug op een relatief rustige jaarwisseling zonder grote incidenten.

Al snel na de eerste signalen van corona en de ervaringen met vluchten uit China werd er samen met Schiphol een draaiboek entryscreening opgesteld, om voorbereid te zijn op wat er eventueel nog zou komen. Dit hielp bij het krijgen van inzicht in de mogelijkheden en onmogelijkheden van het screenen van inkomende passagiers.

De ontwikkelingen gingen in een razend tempo en werd het nodig om aanvullende maatregelen te treffen voor reizigers die vanuit hoog-risicogebieden naar Nederland vlogen. Een gezondheidsverklaring voor reizigers afkomstig uit hoog-risicogebieden en voor reizigers van repatriëringsvluchten werd verplicht. Reizigers vullen deze gezondheidsverklaring vóór het boarden in. Doen ze dit niet of hebben ze klachten die passen bij COVID-19, dan zijn luchtvaartmaatschappijen verplicht hen de toegang tot de vlucht ontzeggen. Daarnaast krijgen reizigers uit hoog-risicogebieden het dringende advies om tot 14 dagen na aankomst in Nederland in thuisquarantaine te gaan. Luchtvaartmaatschappijen moeten reizigers hierover informeren.

De entryscreening van de GGD controleert alle maatregelen steekproefsgewijs bij reizigers die op Schiphol binnen komen. Met de luchtvaartmaatschappijen werd afgesproken dat zij reizigers actief informeren over de spelregels in Nederland en bij binnenkomst krijgt men de informatie nog een keer mee. Van 18 april tot en met 29 november zijn in totaal 5.691 vluchten vanuit risicogebieden gecheckt. Gemiddeld 48% van alle te checken vluchten zijn gecontroleerd. In de eerste periode waren er relatief weinig vluchten uit zogenaamde hoog-risico landen en lag het percentage hoger. In de laatste maanden lag het percentage rond de 40%. We spraken met 263.648 passagiers die Nederland binnen kwamen, checkten of de gezondheidsverklaring goed zijn ingevuld en bespraken de quarantainemaatregelen.

Met Schiphol en de partijen die daar werkzaam zijn, zoals Air Medical Services KLM en Koninklijke Marechaussee zijn afspraken gemaakt over hoe te handelen als een reiziger op Schiphol strandt door de uitkomsten van een entryscreening.

Al snel na de eerste signalen uit Wuhan, toonden medewerkers op Schiphol, die door hun werk in contact konden komen met besmette personen, zich ongerust of zij voldoende beschermd waren. GGD Kennemerland bood in het eerste begin van de crisis de luchthaven ondersteuning door het inrichten van een informatiepunt voor Schiphol-medewerkers. Zij werden voorgelicht en geadviseerd door een ervaren GGD medewerker van de afdeling Infectieziektebestrijding.

Opvang gerepatrieerden
Vakantiegangers op cruiseschepen waar een coronabesmetting werd vastgesteld, konden al in het begin van de virusuitbraak niet meer aan wal. Nederlandse opvarenden moesten worden gerepatrieerd. Op 20 februari 2020 kwamen op Schiphol de opvarenden van cruiseschip De Westerdam binnen. We hebben deze repatriëring begeleid en de mensen bij binnenkomst op luchthaven Schiphol geïnspecteerd, geïnformeerd over de maatregelen in Nederland en geadviseerd wat te doen bij klachten. Gelijksoortige begeleiding gaven we meerdere keren.

In 2020 was Infectieziektebestrijding (IZB) volledig gericht op bestrijding van het coronavirus. Het grote risico dat het virus meebracht, gecombineerd met de druk op de zorg, werd de aanleiding voor een grootscheepse landelijke aanpak om het virus te bestrijden.

Het virus was nieuw en onvoorspelbaar. De medische sector stond voor grote raadsels en uitdagingen. Door de onbekendheid met deze nieuwe ziekte was ook goede sturing door het Rijk en uitvoering van maatregelen door de regio’s moeilijk. De aanpak richtte zich eerst op het bestrijden van het virus en het indammen van besmettingen en het ‘eronder houden’ van het virus.

Vanwege de snelle toename van het coronavirus werd IZB al in een vroeg stadium ondersteund door collega’s vanuit de eigen organisatie. Al snel werd duidelijk dat dit niet toereikend was en vanaf mei startte we met de opbouw van een extra Team Corona. Veel nieuwe medewerkers werden aangenomen om dit extra team te bemensen. Het team Corona heeft als belangrijkste taken het testen en het bron- en contactonderzoek (BCO).

Jeugdgezondheidszorg (JGZ) geeft uitvoering aan preventieve gezondheidsprogramma’s en heeft een belangrijke taak bij het tijdig signaleren van ontwikkelingsproblemen bij kinderen. Om samen met ketenpartners de beste zorg voor de kinderen in onze regio te realiseren, leveren we een actieve bijdrage aan samenwerkingsverbanden in het primair en voortgezet onderwijs en andere netwerken rondom jeugd. Er is nauwe samenwerking met partners als de Centra voor Jeugd & Gezin, Veilig Thuis en het Spaarne Gasthuis. Door de coronacrisis, waarbij kinderen uit beeld dreigen te raken door het sluiten van de scholen, is deze samenwerking sterk geïntensiveerd. Samen met de ketenpartners proberen we de kinderen en ouders in de regio zo goed mogelijk in beeld te houden en bieden we zorg en ondersteuning waar nodig.

Jeugdgezondheidszorg (JGZ) zet tijdens de coronapandemie veel in op informatievoorziening naar ouders, jeugdigen en scholen, ketenpartners en gemeenten. Via de website, nieuwsbrieven, posters, SMS berichten, (video)bellen en filmpjes proberen we hen zo goed mogelijk te bereiken. Landelijk en regionaal informatiemateriaal over corona gerelateerde onderwerpen voegen we samen en verspreiden we binnen het netwerk. Door het sluiten van de scholen tijdens de corona lockdown, dreigden sommige kinderen uit beeld te raken. We besteden extra aandacht aan de gezinnen van deze kinderen, om hen in beeld te houden en ondersteuning te bieden waar nodig is. Dit doen we door nauwe samenwerking met onder meer Veilig Thuis en de Centra voor Jeugd en Gezin.

Informatie wordt steeds meer online gezocht en gevonden. Ook informatie over opvoeden en opgroeien. De sector Jeugdgezondheidszorg (JGZ) heeft daarom de instagrampagina ‘@vraaghetcharlie’ opgericht. Via dit kanaal bieden we op een laagdrempelige en interactieve manier voorlichting aan jongeren in Kennemerland. Door de coronapandemie konden er minder afspraken fysiek gepland worden. Daarom boden we de voorlichting over peutermanieren in de vorm van een film aan. Vóór 2020 gaven we deze voorlichting tijdens een bijeenkomst met ouders. Ook het consult op school voor de 4^e klassers in het voortgezet onderwijs is vanwege de coronamaatregelen dit jaar gedigitaliseerd. In een filmpje stelt de schoolverpleegkundige zich voor en wordt verteld waar de scholieren betrouwbare informatie over opgroeien kunnen vinden.

Sinds begin 2020 beïnvloedt de coronapandemie de gezondheid en leefstijl van ons allemaal. Wat die invloed is, zien we in de periodieke enquêtes, die we vanaf april 2020 vijf keer hebben uitgevoerd in samenwerking met het RIVM. Zie publicatie op de RIVM website.

Begin 2021 doen we een vervolgonderzoek op de Gezondheidsmonitor Jeugd, waarbij wij de effecten van de coronacrisis op de gezondheid van middelbare scholieren peilen in een vragenlijstonderzoek ‘Coronapeiling Jeugd’.

Het team Technische Hygiënezorg (THZ) geeft hygiëneadviezen aan particulieren, instellingen en bedrijven om infectieziekten door micro-organismen (bacteriën, virussen, schimmels en parasieten) te voorkomen. In 2020 stonden deze adviezen vrijwel geheel in het kader van de corona-pandemie en advisering over de hygiëne en veiligheid om te voorkomen dat er coronabesmettingen zouden plaatsvinden.

Ruim 3000 uur is besteed aan advisering over noodopvang, opzetten cohort-verpleging, hygiënemaatregelen, werkinstructies Persoonlijke Beschermingsmiddelen, etc. Deze adviezen gaven we onder andere aan zorginstellingen, bedrijven, gemeenten, scholen, kinderopvangorganisaties en verenigingen.

Naast de inzet op corona zijn ook de reguliere taken zo veel als mogelijk uitgevoerd. Dit zijn o.a. de vergunningverleningen bij tattoo & piercing. Voor de scheepsinspecties is de GGD tijdelijk niet aan boord gegaan en is gebruik gemaakt van de mogelijkheid het Ship Sanitation certificaat te verlengen.

Tijdens de coronapandemie is veel van het werk binnen Risicobeheersing gewoon doorgegaan. Zoals adviezen op bouwinitiatieven en allerhande vergunningen en meldingen. Er zijn controles op afstand uitgevoerd en controles bij bedrijven met risico’s op zware ongevallen met gevaarlijke stoffen.

We zien dat er veel aandacht is voor corona gerelateerde maatregelen zoals afstand houden, kuchschermen, ventilatie etc. Dat kan de aandacht voor brandveiligheid flink afleiden. Daarom hebben we zoveel mogelijk ingezet op zelfcontroles door bedrijven. Hiermee blijven we het bewustzijn op brandveiligheid bij gebruikers vergroten en adviseren wij hen, hoe zij zowel de coronamaatregelen als de brandveiligheidsmaatregelen kunnen toepassen in het gebouw.

Vanwege de coronamaatregelen kwamen er ook reguliere taken van Risicobeheersing stil te liggen. Dit is duidelijk te zien aan de afname van het aantal voorlichtingsactiviteiten en controles op locaties. Bezoeken aan bedrijven en scholen waren beperkt, ook omdat door de coronamaatregelen, instellingen en bedrijven  beperkt open zijn en evenementen nagenoeg helemaal stil kwamen te liggen. Ondanks dat is er enorm veel te doen voor onze medewerkers risicobeheersing. Velen ondersteunen de GGD collega’s bij diverse taken, zoals bij de logistiek van de teststraten en de entryscreening op Schiphol.

Is het geen levensbedreigende of acuut gevaarlijke situatie? Dan bel je voortaan 0900-0904. Het nummer 112 blijft hét alarmnummer voor alle levensbedreigende situaties.

Vanaf 12 oktober 2020 beschikt de brandweer met dit nieuwe landelijke nummer 24 uur per dag over één nummer voor alle meldingen zonder spoed en komt er een einde aan het tijdperk waar elke regio een eigen telefoonnummer had om de brandweer in geen-spoed situaties te bereiken. Wat is ‘niet spoed’? Denk bijvoorbeeld aan een vermoeid paard dat niet meer zelf uit de sloot kan komen, een boom die over de openbare weg ligt en voor verkeershinder zorgt of een waterlekkage waardoor straten blank komen te staan.

Op vrijdagavond 17 april werd er door de brandweer, politie, marechaussee, ambulancedienst, reddingsbrigade en handhaving in Kennemerland een eerbetoon gebracht aan het ziekenhuispersoneel in de regio.

Klik op de foto voor een impressiefilm van deze avond:

In de vroege ochtend van zaterdag 12 december breekt er brand uit in een elektrische bus van Connexxion. Deze staat met andere bussen op een parkeerterrein in Haarlem. De brandweer zet in op het voorkomen van uitbreiding richting de andere bussen en omliggende panden. Er wordt opgeschaald naar zeer grote brand, GRIP 1; vanwege de rookontwikkeling en er wordt een NL-alert verstuurd.

Uiteindelijk lukt het de brandweer om de branduitbreiding te stoppen. Helaas zijn er vier bussen zwaar beschadigd geraakt, maar gelukkig kon overslag op een vijfde bus worden voorkomen. Een medewerker van Connexxion (tevens de melder) speelde hierbij een belangrijke rol. Hij verplaatste verschillende bussen waardoor de schade nog enigszins beperkt bleef.

Er zijn diverse eenheden ingezet, waaronder een meetploeg. ‘Team Brandonderzoek’ doet onderzoek naar deze brand, omdat er nog weinig branden in elektrische voertuigen zijn geweest. Op deze manier kunnen wij van dit incident leren.

De vakbekwaamheidseisen aan brandweerduikers en duikploegleiders veranderden niet tijdens de coronapandemie. Het was dan ook een uitdaging om vakbekwaam te blijven in 2020, maar het kan zeker!

De duikploegleiders werden tijdens hun oefendag bij aankomst direct verdeeld en in groepjes van drie en er werd een route afgelegd langs drie lokalen. Duik-medisch handelen, wet- en regelgeving van het duiken en scenario’s oefenen in een ‘XVR omgeving’: oftewel virtueel oefenen. Met handschoenen aan en mondkapje op en uiteraard 1,5 meter uit elkaar.

De duikers kregen in de duiktoren eerst de training om te checken of alle basishandelingen nog worden uitgevoerd volgens de eisen. Daarna moesten zij geblindeerd het water in om een lastige puzzel op te lossen: buizen aan elkaar bevestigen volgens een instructiekaart.

Iedereen hield zich tijdens de oefendagen aan het vooraf meegestuurde protocol; desinfecteren, mondkapjes op en handschoenen aan. Zo kunnen we toch blijven oefenen, ook tijdens de coronapandemie. Door ieders inspanning voldoen onze brandweerduikers en duikploegleiders nog steeds aan de eisen uit de certificatieschema’s. Daar zijn we trots op!

Bron: Brandweerkrant Nederland

De coronapandemie had ook op het werk van de brandweer een enorme impact. Procedures en arbeidshygiëne werden aangepast. En brandweer Kennemerland heeft een belangrijke rol bij de het organiseren, opzetten en ondersteunen van de GGD-teststraten in de regio. Deze samenwerking met de GGD is een goed voorbeeld van het voordeel dat zowel GGD als brandweer onderdeel zijn van één organisatie Veiligheidsregio Kennemerland.

Een mooi voorbeeld hoe de organisatie één is en de krachten bundelt als er heel snel gehandeld moet worden, was het verplaatsen van de teststraat Haarlem deze zomer vanwege extreme weersomstandigheden. In de zomer stond deze op het parkeerterrein achter de IJsbaan. In 4 uur tijd hebben we de teststraat tijdelijk verplaatst naar binnen (op de ijsbaan) zodat het testen gewoon door kon gaan. Mensen reden de IJsbaan op in plaats van het parkeerterrein.

Het invoeren van het toekomstbestendige bluswatersysteem is in volle gang. Dit grote project is verdeeld in 9 deelprojecten.

Verwachting is dat het nieuwe bluswatersysteem in 2022 operationeel is. In het laatste kwartaal 2020 zijn de nieuwe watertankwagens geleverd. Een watertankwagen wordt gebruikt voor het primaire bluswater en vervangt de brandkranen in de straat.

De watertankwagens beschikken over 17.000 liter water en zijn binnen circa 15 minuten na melding ter plaatse.
Wat er allemaal komt kijken bij het toekomstbestendig maken van het bluswatersysteem leggen we uit in een animatie.

Klik op de afbeelding om deze te bekijken:

Dit jaar bereidden we ons voor op de nieuwe Wet verplichte geestelijke gezondheidzorg (Wvggz) die vanaf 2020 van kracht is. Onderdeel van deze wet is dat iedere gemeente een meldpunt heeft waar inwoners en instanties melding kunnen doen wanneer ze denken dat iemand verplichte zorg nodig heeft. Voor de gemeenten in de Veiligheidsregio Kennemerland neemt het Meldpunt Zorg en Overlast van GGD Kennemerland deze meldingen aan.
Als iemand zorg nodig heeft maar dit niet wil
Bij het meldpunt Zorg en Overlast van GGD Kennemerland kunnen inwoners en instanties bezorgdheid kenbaar maken en melding doen als zij denken dat iemand (verplichte) zorg nodig heeft, maar dit zelf niet wil. Bijvoorbeeld als een inwoner verward gedrag vertoont, in een zwaar vervuilde woning leeft, of als iemand zware psychische problemen lijkt te hebben. Wij onderzoeken na een melding of er ondersteuning of zorg nodig is en wie deze ondersteuning of (verplichte) zorg kan bieden. Als er aanleiding voor is voert de GGD ook verkennend onderzoek uit om te toetsen of er een verzoek voor een Zorgmachtiging voor verplichte zorg moet worden ingediend bij de officier van justitie.

Mailadres: ggdvangnet@ggdkennemerland.nl  of kijk op de GGD website

Op onze facebookpagina plaatsten we in oktober een bericht wat de aandacht trok. Het oude en afgekeurde materiaal van de brandweer gooien wij natuurlijk niet zomaar weg. Onze afgekeurde brandweerslangen kregen dit jaar een 2e leven in de oudste dierentuin van Nederland: ARTIS. Zij gebruiken de slangen voor het vullen van vijvers en als verrijkingsmateriaal voor de dieren. Verder zetten we bijvoorbeeld oude tankautospuiten we in voor voorlichting en oefeningen of als reservematerieel. Hiermee proberen zo bewust en duurzaam mogelijk ons materiaal te gebruiken.

We zijn niet alleen op Facebook te vinden, maar ook op Twitter, LinkedIn en Instagram. Volg ons het hele jaar door voor nieuws, tips en achtergrondinformatie.

Op woensdag 11 september ontstond een fatale brand op de tweede etage van een flatgebouw aan de Rudolf Steinerstraat in Haarlem. De brand werd opgeschaald naar grote brand en meerdere appartementen zijn ontruimd. De voorzijde van de flat is zwaar beschadigd geraakt. Bij de brand was 1 dodelijk slachtoffer te betreuren. Het incident heeft grote indruk achter gelaten op omgeving en op de betrokken hulpdiensten. Wij hebben als Veiligheidsregio Kennemerland verschillende taken. Bij sommige incidenten komen veel hulpdiensten samen en kunnen we op meerdere vlakken onze kennis en hulpverlening inzetten. In dit geval waren de Brandweer, ambulancezorg, de meldkamer Noord-Holland, de psychosociale hulpverlening vanuit de GHOR en de afdeling Jeugdgezondheidszorg van de GGD betrokken.

(Zie ook in dit jaarverslag bij GGD: psychosociale hulp bij grote brand)

In 2018 is er met verschillende partners in het zorg- en veiligheidsdomein gewerkt aan een aanpak voor personen met verward gedrag. GGD Kennemerland heeft onder andere bijdrage geleverd aan het vroegtijdig signaleren van problemen en zorgen dat mensen met verward gedrag de zorg krijgen die ze nodig hebben. En GGD Kennemerland heeft meegewerkt aan een start met vervoer voor personen met verward gedrag.

Vanaf 2016 doet GGD Kennemerland, samen met partners als VBZ en GGZ,  mee aan het project Zero Suïcide. Doel van dit project is het terugdringen van het aantal mensen met suïcidale gedachten, pogingen en suïcides. Deze aanpak heeft er in 2018 onder meer toe geleid dat er verschillende campagnes, bijvoorbeeld De vraag van je leven en Vraag maar zijn georganiseerd, scholen, welzijnsorganisaties, gemeenten en andere partijen zijn aangesloten, huisartsen zijn getraind en meer dan 300 professionals zijn opgeleid om mensen met mogelijk suïcidale gedachten te signaleren, daar het gesprek mee te voeren en door te verwijzen. Dit alles in nauwe samenwerking met de ervaringsdeskundigen en begeleid door de landelijke opererende  organisatie 113zelfmoordpreventie. Het project is verlengd tot en met 2020.

Wij hebben dit jaar het landelijke Weekend van de Wetenschap aangegrepen om op zaterdag 5 oktober aan het publiek te laten zien wat we als veiligheidsregio doen en welke functies er zijn binnen onze organisatie.

Het publiek kon ervaren hoe het is om te werken bij een crisisorganisatie. Brandweer, GGD en Politie presenteerde zich op een interactieve manier en het publiek kon zelf een rol nemen in een oefening waarbij er een groot verkeersongeval werd gesimuleerd.
Het evenement werd hoog gewaardeerd door het publiek en naar aanleiding van het evenement is een middelbare school met HAVO en VWO leerlingen tussen de 14 en 16 jaar langs geweest voor een korte training over werken in een crisisorganisatie.
Van brandweermensen, GGD-artsen tot intern georiënteerde kantoormedewerkers, binnen onze organisatie vind je collega’s met uiteenlopende niveaus, expertises en achtergrond. Allemaal bundelen we onze krachten voor hetzelfde doel: de regio zo gezond en veilig mogelijk houden.

Kijk hier voor het actuele vacatureoverzicht.

We staan voor veiligheid en gezondheid van inwoners. Om dit optimaal te kunnen doen willen we dat onze medewerkers gezond en fit blijven, zowel mentaal als fysiek. Tijdens de VRK Vitaal weken was hier speciaal aandacht voor. Hoe vitaal voelen medewerkers zich en hoe kunnen zij dit verbeteren. Medewerkers konden mee doen aan fittesten en activiteiten op het gebied van bewegen, rust en ontspanning, mentale veerkracht en voeding. De Vitaal weken waren een succes en worden in 2020 herhaald. Tevens breiden we het programma uit met een wekelijks aanbod van beweegactiviteiten, zoals een buikspierkwartier, circuittraning en een fitwalk tussen de middag. Om je lijf actief te houden tijdens het werk hebben we sinds dit jaar op diverse plekken sta-bureaus en speciale stoelen waarop je actief zit (deskbikes en swoppers).

Dit jaar zijn we begonnen met het programmaplan Cyber. Dit programma besteedt aandacht aan een cybercrisis en de gevolgen daarvan. Het programma werkt aan het vergroten van het bewustzijn bij crisispartners als het gaat om cyber en helpt bij de voorbereiding op een (nu nog onbekende) crisis en de rol die de Veiligheidsregio Kennemerland heeft ten aanzien van de effecten van een cyberverstoring voor de openbare orde en veiligheid.

Onbegrensd
Een cyberincident houdt zich niet aan de grenzen van één veiligheidsregio en de oefencapaciteit is beperkt. Daarom keken we ook in groter verband hoe we de veiligheidsregio’s samen cyberweerbaar kunnen maken en hoe we met een digitale verstoring moet om gaan. Het resultaat wordt een ‘Crisisplan Cyber’, waarin beschreven staat welke stappen een veiligheidsregio kan nemen bij een digitale verstoring.

In maart en september zijn 32 functionarissen van het Commando Plaats Incident (COPI) 3 dagen achtereen getraind. Een COPI team is het crisisteam dat ter plaatse van een incident komt. De COPI-functionarissen oefenden met verschillende scenario’s. Daarbij werden ze geobserveerd en kregen ze tussentijds feedback op hun handelen. Dat zorgt voor direct en effectief leren. De deelnemers waren enthousiast over deze aanpak, omdat ze zo echt als team samen konden trainen. De onderwerpen maatschappelijke onrust en burgerhulp waren nieuwe scenario’s waarmee geoefend werd.

Tijdens of direct na een incident, ramp of crisis verrichten omstanders vaak al meteen allerlei acties om de gevolgen te beperken en anderen te helpen. Denk bijvoorbeeld aan het verlenen van EBHO, 112 bellen en toegangswegen vrijhouden. Deze burgerhulp tijdens het eerste moment, als er nog geen professionele hulpverlening aanwezig is, kan levens redden.
In 2019 hebben we een onderzoek gedaan onder inwoners van Kennemerland. Uit dit onderzoek blijkt dat veel burgers helpen of bereid zijn te helpen bij een incident, ramp of crisis. Onze hulpverleners ervaren dit zelf ook. Wij willen meer en beter gebruik maken van burgerhulp.
Hoe ga je als professioneel hulpverlener om met burgerhulp en hoe zorg je ervoor dat dit goed en veilig gebeurt voor alle partijen. Om bewustwording en kennis te creëren over dit thema hebben we voor onze hulpverleners een trainingsmodule gemaakt. Deze wordt in 2020 uitgerold.

De leefomgeving rond TataSteel en de zorgen over de gezondheid leiden ook dit jaar weer tot meer vragen van inwoners, gemeenten en media. Het team Medische Milieukunde (MMK) beantwoordt deze vragen. Daarnaast geeft het team voorlichting, signaleert, draagt bij aan onderzoek en adviseert gemeenten. MMK is betrokken bij onderzoeksrapportages binnen de GGD en bij de uitvoering van het RIVM project ‘Grafietregen en gezondheid 2019’. Om vinger aan de pols te houden laten de gemeenten sinds 2014 elke vier jaar de gezondheidssituatie in de IJmond door GGD Kennemerland en het RIVM onderzoeken en wordt in beeld gebracht welke verandering van de gezondheidssituatie in relatie tot de luchtkwaliteit is vast te stellen. Dit is de gezondheidsmonitor IJmond.

Vanaf 14 mei regisseren we na jaren van voorbereiding, alle spoedeisende hulpverlening voor de eenheid Noord-Holland vanuit één centrale meldkamer. De nieuwe Meldkamer Noord-Holland bestaat uit politie (DROC en RTIC), brandweer en ambulancezorg. In 2020 volgt ook de Koninklijke Marechaussee.
Nadat in 2018 de meldkamer uit Zaandam al naar Haarlem verhuisde, was het op 14 mei 2019 de beurt aan de meldkamer uit Alkmaar om te verhuizen naar Haarlem. In verband met het bouwen van de nieuwe gezamenlijke meldkamer, werkten de centralisten in Haarlem langere tijd vanuit een tijdelijke meldkamer. Ook zij konden op 14 mei verhuizen naar de nieuwe Meldkamer Noord-Holland.
Waarom doen we dit?
Meldkamers moeten toekomstbestendig zijn. Daarom krijgen ambulancezorg, brandweer, marechaussee en politie één landelijk netwerk van tien samenwerkende meldkamers. Deze kunnen elkaars taken overnemen als dat nodig is en zijn 24/7 beschikbaar en bereikbaar. De meldkamer Noord-Holland is onderdeel van dit landelijke netwerk, dat begin 2023 helemaal klaar moet zijn. Dit moet leiden tot meer veiligheid en betere dienstverlening voor burgers.

Op woensdagavond 6 november rond 18.30 uur ontvangt de luchtverkeersleiding een code voor kaping/gijzeling vanuit een toestel van Air Europe op Schiphol. Het toestel staat aan de grond en het boarden is bezig. De Koninklijke Marechaussee wordt door de luchtverkeersleiding gevraagd om poolshoogte te hemen bij het vliegtuig. Hij geeft door aan de meldkamer dat hij geen aanwijzingen ziet voor een kaping. Maar omdat de code voor kaping/gijzeling bewust moet worden ingetoetst (er zijn hiervoor meerdere handelingen nodig) en het dus geen toeval kan zijn, wordt besloten te handelen volgens de processen/protocollen die in werking gaan bij een vermeende kaping/gijzeling. Dit betekent dat alle crisisteams geactiveerd worden. Het incident komt breed in het nieuws door alle maatregelen die bij de procedures horen. Deze hebben deels ook consequenties op de omgeving. Het bleek een vergissing te zijn van de piloot. Toch blijft het belangrijk om bij een dergelijke melding de hele procedure te doorlopen, zodat we in alle zekerheid kunnen constateren dat het veilig is. We kijken met elkaar terug op een goede inzet van alle verschillende teams.

Zorgcontinuïteit bij care-instellingen is een belangrijk aandachtspunt voor de GHOR (geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio). Care-instellingen zijn zorginstellingen die 24-uurs zorg leveren aan cliënten die langer dan 24 uur medische en/of verpleegkundige zorg nodig hebben die niet uitgesteld kan worden. Dit zijn bijvoorbeeld revalidatiecentra, verpleeg- en verzorgingshuizen, gehandicaptenzorg en GGZ –zorg. Deze centra moeten altijd en onder alle omstandigheden verantwoorde zorg kunnen blijven leveren.

Voorbereiden werkt
GHOR Kennemerland werkt aan risicobewustzijn bij deze instellingen als het gaat om zorgcontinuïteit. We stimuleren hen om zich goed voor te bereiden op calamiteiten en acute ernstige situaties door planvorming en door opleiden, trainen en oefenen van het personeel. Daarnaast zorgen we ervoor dat het goed duidelijk is wat zorginstellingen en de GHOR van elkaar kunnen verwachten bij acute situaties. Bijvoorbeeld als na een brand cliënten niet terug kunnen naar hun woonlocatie, of als door een uitbraak van een infectieziekte in een instelling de normale zorgverlening in het gedrang komt. Veel situaties kunnen beheersbaar blijven door vooraf een goed zorgcontinuïteitsplan te hebben met een goede eigen crisisorganisatie.

Actief regionaal zorg-netwerk
We hebben dit jaar het bestaande netwerk van regionale zorginstellingen en de GHOR verder ontwikkeld; onder meer tijdens een aantal netwerkbijeenkomsten. Daar leren de zorgpartners elkaar beter kennen en kunnen zij informatie delen over hoe zij zich voorbereiden op calamiteiten.

In de nacht van 11 september was er een grote brand in een appartement in Haarlem.
De impact van de brand op bewoners was groot, 1 persoon overleefde de brand niet en er moesten bewoners worden geëvacueerd. Daarom werd er psychosociale hulpverlening (PSH) gegeven.
De PSH in regio Kennemerland is gewaarborgd door een samenwerkingsverband tussen GGD Kennemerland en de GGZ-instellingen (GGZ inGeest, Parnassia, Kenter), het Maatschappelijk Werk (Meerwaarde, Socius, Dock), het Leger des Heils en Slachtofferhulp. Daarbij voert GGD Kennemerland de regie over het PSH-proces.

Onrust
De onrust onder de getroffen bewoners van de flat was groot. Sommige bewoners raakte in paniek of hadden stress of angst. In de dagen na de brand werden dan ook meerdere PSH-deskundigen ingezet. Zij hebben bijna alle betrokken bewoners gesproken en daar waar nodig hen in contact gebracht met trauma-hulpverleners. Ook hebben zij de rust op de opvanglocaties helpen bewaren en mensen begeleid in deze stressvolle situatie. De maandag na de brand bood de Jeugdgezondheidszorg van de GGD ondersteuning aan de scholen van de betrokken kinderen.

Samen werken aan één incident
Wij hebben als Veiligheidsregio Kennemerland verschillende taken. Bij sommige incidenten komen veel van deze taken samen en kunnen we op meerdere vlakken onze kennis en hulpverlening inzetten. In dit geval waren naast Brandweer, ambulancezorg, de meldkamer Noord-Holland en de PSH vanuit de GHOR, ook het team brandonderzoek en de afdeling Jeugdgezondheidszorg van de GGD betrokken.

Sinds januari is het Rijks Vaccinatie Programma overgedragen vanuit het Rijk naar de gemeenten. Al enkele jaren wordt er een kleine, maar gestage daling in de vaccinatiegraad vastgesteld. Gelukkig kunnen we in 2019 vast stellen dat er geen daling is in de landelijke vaccinatiegraad. Ook in de regio Kennemerland is de vaccinatiegraad gestabiliseerd.

De vaccinatiegraad onder zuigelingen in Haarlemmermeer is goed (rondom 93%) en ligt in lijn met het landelijk gemiddelde. Ook de regionale vaccinatiegraad onder schoolgaande kinderen in de regio Kennemerland (gemiddeld ruim 92%) komt overeen met de landelijke vaccinatiegraad voor DKTP kleuters en DTP en BMR 10/11 jarigen.

De landelijke en regionale vaccinatiegraad van HPV (baarmoederhalskanker) is met resp. 45,5% en 46.2 % gelijk gebleven aan het jaar ervoor, en lijkt nu op basis van voorlopige cijfers voor jongere meisjes ook toe te nemen.

Opgroeien in een omgeving waar roken niet vanzelfsprekend is, bevordert de gezondheid en voorkomt dat kinderen later zelf gaan roken. In het verlengde van de landelijke campagne Rookvrije Generatie ondersteunt GGD Kennemerland gemeenten en maatschappelijke organisaties met rookvrij worden. Met de ervaring vanuit het project ‘Rookvrij Opgroeien in Haarlem Oost’ weten we hoe een beweging op gang is te brengen. Het project is eind oktober afgesloten. Scholen zijn verplicht om voor augustus 2020 hun schoolterrein rookvrij te maken. Wij konden al een aantal scholen ondersteunen om deze stap eerder te zetten.
Wat wij duidelijk ervaren is dat een rookvrije omgeving alleen samen tot stand gebracht kan worden. Het vereist inzet van sportverenigingen, speeltuinen, scholen, gemeenten en andere organisaties.

In 2019 is de nieuwe meldcode kindermishandeling landelijk geïmplementeerd. In deze meldcode staat beschreven welke stappen moeten worden ondernomen bij (vermoeden van) kindermishandeling. In de regio Kennemerland zijn alle professionals, waaronder ook de jeugdartsen en jeugdverpleegkundigen, op een uniforme wijze geïnformeerd over de nieuwe meldcode. Jeugdgezondheidszorg GGD Kennemerland heeft zich in 2019 ook aangesloten bij de directe overdrachtstafel Haarlemmermeer. Samen met de organisaties Altra, Meerwaarde, CJG en Veilig Thuis wordt afgestemd wie welke gezinnen begeleidt nadat vastgesteld is dat verder onderzoek door Veilig Thuis niet nodig is.

Jongeren van nu lijken meer prestatiedruk te ervaren dan hun voorgangers. Hoe ontstaat die druk en hoe gaan ze ermee om? Deze vraag stond centraal in één van de onderzoeken die de GGD dit jaar deed en is uitgevoerd door een student van de VU Amsterdam. Het onderzoek werd gehouden onder een aantal VWO-leerlingen uit Haarlem en omstreken. Uit dit onderzoek bleek dat elke ondervraagde scholier in meer of mindere mate te maken had met prestatiedruk. Die druk had diverse oorzaken: het willen voldoen aan verwachtingen van anderen, competitie onder leeftijdsgenoten, streven naar een perfect leven, slecht tijdsmanagement, en het niet handhaven van planning en regels door school. Bijna alle bevraagde scholieren hadden manieren gevonden om met de druk om te gaan, bijvoorbeeld door erover te praten of tijd voor zichzelf te nemen. Meer weten? Lees deze publiekssamenvatting.

Naast dit onderzoek voerden onze GGD Epidemiologen dit jaar verschillende onderzoeken uit om zicht te krijgen op de gezondheidssituatie van inwoners van de regio Kennemerland. Middelbare scholieren vulden vragenlijsten in voor de Gezondheidsmonitor Jeugd (voorheen Emovo). Een paar gemeenten vroegen de GGD om onderzoek te doen naar gezondheid van statushouders (vluchtelingen met een verblijfsstatus).

Alle onderzoeken en cijfers over de gezondheidssituatie van inwoners kun je vinden op: www.gezondheidsatlaskennemerland.nl

Vragen over de onderzoeken en cijfers kun je stellen aan de GGD Epidemiologen: epi@ggdkennemerland.nl

De posten Hoofddorp en Heemskerk kregen dit jaar nieuwe tankautospuiten. De oude tankautospuit van Heemskerk gebruiken we nu in het programma Brandveilig leven om voorlichting te geven. Aan de posten Hoofddorp en Velsen zijn 2 nieuwe hoogwerkers geleverd. De reddingsboot van de post Nieuw-Vennep is dit jaar vervangen door een fonkelnieuwe boot. Zo kunnen we nog beter en veiliger branden bestrijden en hulp verlenen bij waterongevallen.

Ieder jaar openen we de deuren van verschillende kazernes om inwoners kennis te laten maken met de brandweer. Op 14 september was er open dag in Heemskerk. Het thema was ‘word jij onze nieuwe vrijwilliger’. Belangstellenden konden meemaken wat het inhoudt om als vrijwilliger aan de slag te gaan. Speciale aandacht was er voor de splinternieuwe opvolger van een van de huidige tankautospuiten. Op 22 juni opende ook de brandweer in Zandvoort samen met de reddingsbrigade haar deuren en op 28 september hebben de inwoners van Heemstede en omgeving binnen kunnen kijken in de voertuigen van de brandweer en verschillende demonstraties kunnen aanschouwen. Zo konden honderden bezoekers een kijkje achter de schermen van de brandweer nemen.

Vroeg in de ochtend op 7 april brak er brand uit in het bedrijfsverzamelgebouw aan de Spieringweg in Zwaanshoek. Bij aankomst van de eerste tankautospuit, wordt meteen opgeschaald naar grote brand. Het was een extreem hete, uitslaande brand, waarbij het hele pand vol rook stond. Na een half uur wordt opgeschaald en binnen 1,5 uur wordt een 2e peloton gealarmeerd. Bijzonder is de inzet van een blusrobot vanuit Brandweer Amsterdam-Amstelland. De robot kon op plaatsen blussen waar ons brandweerpersoneel niet veilig ingezet kon worden.

Het is 13 juni 2019. Met 27 graden Celsius is het goed warm en vanaf 19:00 uur vanavond wordt hevige regenval en onweer voorspeld. Enkele momenten voor 09:00 uur was er een defect in het onderstation van Liander gevestigd aan de Emrikweg in Haarlem, met een technische storing tot gevolg. Monteurs van Liander waren snel ter plaatse en constateerden dat de technische storing zeer ernstig is. Over de exacte duur van de herstelwerkzaamheden is nog niets bekend. De storing heeft er voor gezorgd dat grote delen van de Veiligheidsregio Kennemerland (de gemeente Haarlem, een deel van Velsen en een deel van Haarlemmermeer) zonder stroom zijn komen te zitten. Met dit scenario start om 09:00 de oefening…..

Bij deze oefening waren alle crisisteams tegelijk betrokken. Het is belangrijk dat de crisisorganisatie in z’n geheel oefent, zodat we goed op elkaar ingespeeld zijn als een echte crisis of ramp zich voordoet. We werden bij deze oefening ook beoordeeld door de Inspectie van Justitie en Veiligheid.

Als je te maken krijgt met een ongewenste/ongeplande zwangerschap gaat er van alles door je heen waardoor het lastig kan zijn om een vrije weloverwogen keuze te maken. Dit geldt voor vrouwen maar ook voor mannen. Daarom biedt de GGD keuzehulpgesprekken aan waarbij je stapje voor stapje op weg geholpen kunt worden in dit keuzeproces. We staan bij zo’n gesprek stil bij de emoties en de dilemma’s waar je voor staat. We bespreken de verschillende mogelijkheden die je hebt in deze situatie en we onderzoeken de gevolgen die bepaalde keuzes hebben in jouw specifieke leefsituatie.
Na dit gesprek kun je waarschijnlijk nog geen besluit nemen, maar heb je wel beter in beeld over welke onderwerpen je na moet denken om te komen tot een keuze waar je achter staat.
We hebben dit jaar 19 keuzehulpgesprekken gevoerd met vrouwen (en mannen) bij een ongewenste zwangerschap.

Een onderdeel van de afdeling risicobeheersing is het team brandveilig leven. Zij werken aan het verhogen van het bewustzijn voor brandveiligheid bij inwoners en bedrijven. Dit doet het team door het geven van voorlichtingscampagnes, adviezen, woningbezoeken etc. Inwoners en bedrijven weten ons steeds beter te vinden en we zien het aantal vragen toenemen. Door voorlichting, controles en adviezen delen wij onze kennis over brandveiligheid en daarmee verhogen we de brandveiligheid in de regio. Door een goede samenwerking met de GGD, zijn we ook in staat om bewoners te helpen bij vragen of zorgen die niet direct onder de brandweer vallen, zoals bijvoorbeeld; hoe richt je je huis (brand)veilig in als je slecht ter been bent.
Door middel van de NTM zelfcontrole (Klik hier voor meer informatie) hebben bedrijven meer grip op hun eigen brandveiligheid. Met oefeningen bij instellingen en door bij te dragen aan de trajecten binnen de keurmerken veilig ondernemen en samen veilig ondernemen vergroten we onze gezamenlijke kennis van de risico’s binnen brandveiligheid in onze regio.

GGD Kennemerland houdt toezicht op de kwaliteit van dagopvang (kinderdagverblijven 0-4 jaar en peuteropvang 2-4 jaar), buitenschoolse opvang, voorzieningen voor gastouderopvang en gastouderbureaus. Door onderzoek wordt gekeken of er wordt voldaan aan landelijke kwaliteitseisen voor de kinderopvang. Er zijn in 2019 697 inspecties gedaan bij kinderopvanglocaties en 247 inspecties bij gastouderopvang.

Sinds de wet Innovatie Kwaliteit Kinderopvang (IKK), kijken we meer naar (pedagogische) kwaliteit en samenhang tussen beleid, implementatie en uitvoering van de kinderopvangorganisatie die we inspecteren. Door het gesprek met de organisaties aan te gaan waar een inspectie heeft plaatsgevonden, proberen we de kwaliteit te verbeteren. De inspectierapporten zijn openbaar, klik hier voor meer informatie.

De crisisorganisatie van Veiligheidsregio Kennemerland wordt actief bij een groot incident, zoals bijvoorbeeld de storing van brandstoflevering aan vliegtuigen op Schiphol op 24 juni, een staking van het Openbaar Vervoer op 28 mei of een grote brand zoals in Halfweg op 7 oktober. De crisisorganisatie bestaat uit brandweer, politie, ambulance, Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie (GHOR), Koninklijke Marechaussee en Bevolkingszorg.

Samen met de belangrijkste crisispartners zoals bijvoorbeeld Rijkswaterstaat, Schiphol en TATA-steel bereidt Veiligheidsregio Kennemerland zich door middel van opleidingen, trainingen, oefeningen en netwerkbijeenkomsten voor op rampen en crises. Zo zorgen we dat de medewerkers in de crisisorganisatie weten wat ze tijdens een groot incident moeten doen en brengen we de risico’s in de regio Kennemerland onder aandacht.

Tijdens oefeningen gaan we zo realistisch mogelijk in op één van deze risico’s. Bijvoorbeeld tijdens de oefening ‘Uitval stroom Haarlem’.

Op 24 juni was het landelijke noodnummer 112 door een KPN storing enkele uren onbereikbaar. De ernst van onbereikbaarheid van hulpdiensten was reden om de crisisorganisatie samen te brengen om de mogelijke risico’s te beperken.

We namen verschillende maatregelen tijdens de storing waaronder; we zorgden voor zoveel mogelijk politie-eenheden en BOA’s op straat, bezetting op alle brandweerkazernes en het ambulancepersoneel werd langer in dienst gehouden.

In de regio Kennemerland zijn er meerdere NL Alerts uitgegaan om inwoners te infomeren over de storing en te informeren wat te doen bij nood.

Vanaf december 2019 kunnen zwangere vrouwen zich vanaf 22 weken zwangerschap tegen kinkhoest laten vaccineren bij de Jeugdgezondheidszorg. Hierdoor zijn baby’s meteen vanaf de geboorte beschermd tegen kinkhoest. Kinkhoest is een besmettelijke ziekte, waardoor hoestbuien ontstaan die maanden kunnen aanhouden. Baby’s die besmet zijn met kinkhoest kunnen het erg benauwd krijgen en in ademnood komen. Een kinkhoestinfectie kan ernstige gevolgen hebben voor het jonge kind, zoals longontsteking en hersenschade. Jaarlijks worden ongeveer 170 jonge kinderen met kinkhoest opgenomen in het ziekenhuis.

Sinds oktober 2015 is er een stijging van het aantal patiënten met meningokokkenziekte type W, een zeer ernstige infectieziekte. Daarom is besloten de risicogroepen, tieners tussen de 14 en 18 jaar en baby’s van 14 maanden, te vaccineren tegen meningokokken ACWY. Dit is een uitbreiding van het huidige rijksvaccinatieprogramma. In 2019 vond er een inhaalcampagne plaats voor jongeren tussen de 14 en 18 jaar. Het opkomstpercentage in de regio Kennemerland was 84%. Dit komt overeen met landelijke opkomstpercentage van 84%.

Vanaf 2020 is de vaccinatie meningokokken ACWY ook voor de 14-jarigen opgenomen in het Rijks Vaccinatie Programma. Door meer jongeren te beschermen tegen de meningokok zal de bacterie zich veel minder kunnen verspreiden en worden er veel minder mensen ziek.

De gemeente Haarlem /Zandvoort maakt sinds september 2019 gebruik van de inzet van een team sleutelpersonen. Sleutelpersonen zijn mensen die ooit zelf gevlucht zijn uit hun land en nu zelf nieuwkomers helpen bij het vinden van hun weg binnen de Nederlandse gezondheidszorg. De sleutelpersonen helpen speciaal met zaken die te maken hebben met de gezondheid van statushouders. Doordat de sleutelpersonen dezelfde culturele achtergrond hebben en de taal uit het land van herkomst van de statushouders spreken, winnen zij snel het vertrouwen. Hierdoor komen ‘verborgen’ zorgvragen aan de oppervlakte en geven statushouders sneller aan waar hun behoefte of zorgvraag ligt. De sociaal verpleegkundige van de GGD coacht de sleutelpersonen, zodat zij de zorgvragen van de statushouder goed kunnen behandelen en hen professioneel kunnen begeleiden. Naast de gemeente Haarlem / Zandvoort hebben ook andere gemeenten in Kennemerland interesse in de inzet van sleutelpersonen. De GGD gaat daar in 2020 verder vorm aan geven.

Alle internationaal varende zeeschepen moeten een Ship Sanitation Certificate aan boord hebben. Dit certificaat is 6 maanden geldig. Nederlandse en buitenlandse schepen die aanmeren in de haven van IJmuiden, Beverwijk of Velsen kunnen bij GGD Kennemerland een aanvraag doen voor een nieuwe Ship Sanitation Certificate. Onze scheepsinspecteur voert de inspectie uit op basis van de gestelde eisen door de World Health Organisation (WHO). Er wordt onder meer gekeken naar de kombuis en voedselvoorziening, de drinkwatervoorziening, het afvalwater, de ballasttanks en medische voorzieningen. In 2019 hebben we 122 schepen geïnspecteerd. Het doel van de inspecties is het beperken van het risico dat infectieziekten zich wereldwijd verspreiden.

Vanaf 11 juli is de Interregionale Brandweerschool een feit! De drie Noord-Hollandse veiligheidsregio’s Kennemerland, Noord-Holland Noord en Zaanstreek-Waterland hebben de krachten gebundeld om met elkaar de kwaliteit van opleidingen te verbeteren en de opleidingen gezamenlijk effectiever en efficiënter aan te bieden vanuit één brandweerschool. Aanbod en inhoud worden daarin op elkaar afgestemd. De brandweerschool leidt op, toetst en examineert brandweerpersoneel tot officiersniveaus.